Umowa o dzieło vs. umowa o świadczenie usług w branży artystycznej – od lat nie ustają dyskusje na temat zastosowania obu umów. Aktualne stanowisko sądów wyraźnie ogranicza zawieranie umów o dzieło z artystami. Sąd Apelacyjny w Szczecinie wydał kilka wyroków z odwołania instytucji kultury mającej siedzibę w województwie zachodniopomorskim, względem której ZUS zakwestionował zawierane umowy o dzieło. Niekorzystne wyroki dla wspomnianego podmiotu zostały podtrzymane przez Sąd Najwyższy. W podobnym tonie sformułowany został wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie z odwołania jednego z łódzkich teatrów. Dzisiejszy wpis powstał właśnie w oparciu o łódzki wyrok. I. Bój artystów o obronę umów o dzieło – o co toczyła się sprawa? Teatr podpisał umowy o dzieło z chórzystką, które ZUS przekwalifikował na umowy o świadczenie usług. Zostały zawarte 3 umowy o dzieło na kilkumiesięczne okresy (9-miesięczny i 2-miesięczne). Jak wynika z wyroku, chórzystka miała wykonać dzieło polegające na przygotowaniu oraz osobistym wykonaniu zadania artystycznego w postaci udziału w próbach i występach w charakterze artystki chóru w określonych spektaklach w terminach wyznaczonych przez dyrektora teatru, rozliczanych na podstawie raportów inspicjenta lub inspektora chóru bądź kierownika chóru. Przy wykonywaniu dzieła, chórzystka miała stosować się do uwag i sugestii reżysera spektaklu, dyrygenta i innych osób władnych wydawać polecenia, a związanych z przygotowaniem spektaklu. Praca artysty chóru polega nie tylko na śpiewaniu, ale również na wykonywaniu zadań aktorskich, które również były powierzane chórzystce. Umowa zawierała także stosowne postanowienia o przeniesieniu na teatr praw do artystycznych wykonań. W toku postępowania Teatr wskazywał, że chórzystka w dacie zawarcia umowy wiedziała, że jej praca doprowadzi do powstania określonego spektaklu, była świadoma jaki wkład w spektakl wniesie i jaki jest zamierzony efekt artystyczny każdego przedstawienia. Sąd I instancji uznał, że z chórzystką zawierane były umowy o dzieło – dziełem był udział chórzystki w każdym spektaklu, której to występ miał każdorazowo indywidualny wkład, który to z kolei przyczyniał się do powstania ostatecznego dzieła w postaci przedstawienia. Z uwagi na twórczy i niepowtarzalny wkład chórzystki w każde przedstawienie, Sąd przyjął, że ma do czynienia z dziełem niematerialnym, co prowadzi do konkluzji, że ZUS nieprawidłowo przekwalifikował umowy o dzieło na umowy o świadczenie usług. Niestety, ZUS wniósł apelację, w której wskazał, że chórzystka w istocie wykonywała czynności faktyczne w postaci śpiewania w chórze, dlatego przekwalifikował umowy o dzieło na umowy o świadczenie usług. Sąd Apelacyjny przychylił się niestety do stanowiska ZUS. II. Czy przedmiotem umowy o dzieło może być więc utwór? Najpierw wskażę podstawowe rozróżnienie między obiema umowami: – umowa zlecenia służy do powierzenia wykonania jednej lub wielu czynności faktycznych. Zasadniczo, umowa zlecenia ma charakter niestały, jeśli chodzi o okres związania. Jednak, przyjmuje się, że może być zawarta na czas nieokreślony, np. świadczenie obsługi prawnej na rzecz firmy; – umowa o dzieło służy do wykonania jednorazowego, oznaczonego dzieła, np. wykonanie mebli kuchennych na wymiar i według projektu zamawiającego. Kluczowe w odpowiedzi na zadane pytanie jest przeanalizowanie, co było przedmiotem umowy. Przedmiotem umowy o dzieło musi być … dzieło, czyli: – coś przyszłego i pewnego, – co ma cechy określone na etapie zawierania umowy, – coś indywidualnego, wyjątkowego, dostosowanego do potrzeb zamawiającego, – co po wykonaniu można sprawdzić, czy odpowiada wcześniejszym ustaleniom. A skoro wyrok dotyka świata kultury, to czy dziełem może być utwór w rozumieniu prawa autorskiego? Tak Mamy wówczas do czynienia z tzw. dziełem autorskim – rezultatem działalności twórczej, o indywidualnym charakterze, które możemy dostrzec. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniający się do powstania wykonania. Wychodząc z tego założenia, Sąd Okręgowy stwierdził, że śpiew w chórze jest dziełem o charakterze niematerialnym, które stanowi element jeszcze innego dzieła – przedstawienia. Przedmiotem umowy było zaśpiewanie określonych utworów w ramach przydzielonych ról, co przemawia za istnieniem cechy „określoności” dzieła. W ocenie Sądu śpiew chórzystki był dziełem, bowiem dziełem było przedstawienie. Osobiście, myślę, że jest to rozsądne podejście – przecież nie można za każdym razem zaśpiewać czy poruszyć się identycznie – za każdym razem powstaje unikatowe dzieło, które jest wykonywane w ramach jakiegoś stosunku prawnego. III. Na jakie elementy zwrócić uwagę przy zawieraniu umowy o dzieła? ⇒ powierzona czynność powinna mieć charakter jednorazowy, czynności nie mogą być powtarzalne – czyli można zawrzeć umowę o dzieło na jednorazowy udział chórzystki w koncercie, natomiast kilkukrotny udział w niewielkich odstępach czasu powinien być zakwalifikowany jako umowa o świadczenie usług, ⇒ cechy dzieła – w umowie należy określić, na czym dzieło ma polegać, np. jakie utwory chórzystka ma wykonać, ująć kwestie związane z przeniesieniem praw autorskich, i przede wszystkim należy wskazać, że chórzystka wykona te utwory w sposób oryginalny i zindywidualizowany. Oznaczenie dzieła jest ważne również z tego powodu, że umożliwia na późniejszym etapie przeprowadzenie tzw. sprawdzianu na istnienie wad. Tak tak, prawo autorskie również przewiduje taką możliwość względem utworów. Przykładowo, jeśli chórzystka miałaby w trakcie wykonywania jednego z utworów, podrzucać piłeczkę ping-pongową czy skrzypaczka miałaby wykonać jeden z utworów bez użycia smyczka, niczym Grupa MoCarta, powinno to znaleźć odzwierciedlenie w umowie. Dzięki temu, można porównać końcowy efekt z wcześniejszymi ustaleniami, ⇒ proces tworzenia dzieła powinien być samodzielny, a twórca może uwzględniać jedynie wskazówki zamawiającego – w umowie nie może być postanowień wskazujących, że twórca działa pod kierownictwem zamawiającego. W komentowanym wyroku Sąd Apelacyjny uznał, że udział w próbach i stosowanie się do uwag reżysera czy dyrygenta było „czymś więcej” niż uwzględnianiem wskazówek, co już nie jest charakterystyczne dla umowy o dzieło – odbiera jej to element samodzielności. Sposób wykonania dzieła pozostawiony jest w zasadzie uznaniu przyjmującego zamówienie, byleby dzieło miało przymioty ustalone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Moje osobiste przekonania nie pozwalają się zgodzić z tym fragmentem wyroku – przecież cechą pracy twórcy, będącego członkiem większego zespołu, jest stosowanie się do uwag „jakiegoś” kierownika – nie bez powodu mamy właśnie reżyserów czy dyrygentów. W przeciwnym wypadku umowy o dzieło powinny zostać zarezerwowane jedynie dla solowych artystów. Muszę jednak podkreślić, że zgodnie z aktualnym orzecznictwem, tancerz/muzyk w większej grupie, nie jest twórcą, bowiem działa „pod batutą” dyrygenta; ⇒ wynagrodzenie – wynagrodzenie powinno być płatne za osiągnięcie umówionego rezultatu, a nie za podjęcie działań w celu jego osiągnięcia. Nie należy zastrzegać wynagrodzenia godzinowego, obejmującego, przykładowo, czas prób i koncertu, a wynagrodzenie ryczałtowe płatne dopiero po wykonaniu dzieła. IV. Podsumowanie – umowy o dzieło w działalność artystycznej, kuluralnej. Pamiętaj, że gro problemów wynika z nieprecyzyjnego sformułowania umowy. Przedmiotem umowy powinno być dzieło w postaci wykonania utworów (np. na skrzypcach w sposób twórczy), a nie „wykonywanie” utworów. W pierwszym przypadku przedmiotem umowy jest dzieło, a w drugim czynność polegająca na wykonywaniu utworów. Jest to subtelna różnica w redakcji umowy, ale znacząca z punktu widzenia zakwalifikowania umowy i jej oskładkowania. Poniżej przytoczę fragment komentowanego wyroku: Z literalnego brzmienia umów nie wynika, aby strony umówiły się na wykonanie skonkretyzowanego dzieła w postaci „spektaklu” czy „widowiska”, albowiem strony umówiły się na osobiste wykonywanie (a nie wykonanie) w pewnym przedziale czasowym zadania artystycznego, którym był „udział w próbach i występach”, wynagrodzenie również było należne za „udział”, a nie za rezultat w jakiejkolwiek bliżej sprecyzowanej postaci. Treść analizowanych umów wskazuje zatem na aspekt czynnościowy powierzonych zadań. Wykonawca de facto nie zobowiązywał do osiągnięcia określonego rezultatu, bowiem w umowach nie określono żadnych cech indywidualnych utworu czy zadania artystycznego, tj. zamówionego dzieła. Okoliczność, że umówionym rezultatem było każdorazowo „wykonanie scenicznych występów artystycznych”, jako wynik w postaci wystawienia widowiska – określone artystyczne wykonanie partii utworu scenicznego przez danego artystę, nie wynika z żadnych dowodów zgromadzonych w sprawie, w szczególności z treści spornych umów. W niniejszej sprawie istotą umówionej pracy, zgodnie z literalnym brzmieniem umowy, było „wykonywanie”, inaczej „czynienie”. Wykonywanie szeregu czynności powtarzających się jest cechą charakterystyczną dla umów zlecenia i umów o świadczenie usług. Sąd Apelacyjny w dużej mierze oparł swój wyrok właśnie na treści kontrolowanych przez ZUS umów. Dodatkowo, Sąd wskazał, że śpiew w chórze stanowił działanie odtwórcze i nie posiadał żadnych indywidualnych, nowatorskich cech, które by sprawiły, że przy każdym spektaklu powstawałoby odrębne dzieło chórzystki. Jak widzisz, wiele zależy od treści umowy. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości i potrzebujesz pomocy, skorzystaj z pomocy profesjonalisty. Dodam jeszcze, że o cechach charakterystycznych umów o dzieło można przeczytać w tym wpisie: Nie pozwól aby ZUS podważył Twoją umowę o dzieło Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: katarzyna@
W takiej sytuacji umowa o dzieło będzie oskładkowana na tych samych zasadach jak umowa o pracę. Natomiast umowa o dzieło, która została podpisana z innym podmiotem niż pracodawca, a jednocześnie nie powoduje wykonywania pracy na rzecz pracodawcy, nie będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu. Przykład. Ania ma
Wraz z postępem technicznym i rozwojem środków masowego przekazu, wizerunek i jego ochrona stały się bardzo istotnym zagadnieniem. Niestety, w dobie internetu coraz częściej dochodzi do łamania przepisów prawnych związanych z rozpowszechnianiem wizerunku. Ochrona prawa do wizerunku jest zagadnieniem o dużej doniosłości społecznej. Wizerunek jest prawem osobistym, niezbywalnym, niedziedzicznym. Co istotne, wizerunek w sensie prawnym nie jest tożsamy z wyglądem fizycznym człowieka, bowiem stanowi przedstawienie i konkretyzację tego ma legalnej, ogólnodostępnej definicji słowa „wizerunek”. Jednakże, w literaturze oraz linii orzeczniczej często poruszana jest ta tematyka, wskazując iż wizerunek to każda podobizna bez względu na technikę wykonania, a więc fotografia, rysunek, wycinanka sylwetki, film, przekaz telewizyjny bądź przekaz wideo, a zatem jest nim również Europejski podkreśla, że wizerunek stanowi jeden z kluczowych atrybutów osobowości, ponieważ ujawnia jej cechy swoiste i wyróżnia jednostkę spośród innych członków społeczeństwa. Z tego względu prawo do ochrony wizerunku jest jednym z kluczowych komponentów rozwoju duchowego i daje prawo do kontroli w kwestii wykorzystania wizerunku, w tym prawo wyrażania zgody na jego rozpowszechnienie, jak i prawo sprzeciwiania się jego rejestrowaniu, przechowywaniu i reprodukcji przez inne chroniony jest zarówno przez przepisy kodeksu cywilnego, jak i przez ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W myśl prawa cywilnego, wizerunek zaliczany jest do dóbr osobistych człowieka i – zgodnie z art. 23 kodeksu cywilnego – podlega ochronie niezależnie od tego, czy wskutek bezprawnego posłużenia się nim doszło do naruszenia innych dóbr osobistych człowieka, takich jak dobre imię czy 23 Kodeksu cywilnegoDobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych dotyczące ochrony wizerunku znajdziemy w art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który informuje o tym, że:Art. 81 [Wizerunek]1. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna związku z powyższym, w pozostałych przypadkach rozpowszechnianie wizerunku bez wymaganego prawem zezwolenia jest bezprawne. Pod pojęciem „rozpowszechniania” wizerunku, zgodnie z art. 6 wspomnianej ustawy, należy rozumieć udostępnienie go publicznie w jakikolwiek sposób. Pamiętajmy również, że rozpowszechnianie wizerunku stanowi bez wątpienia przetwarzanie danych osobowych, o którym mowa w art. 4 ust. 2 rozporządzenia o ochronie danych osobowych. W tym przypadku ustawa umożliwia ochronę przed utrwalaniem wizerunku oraz jego zmienianiem i osoba fizyczna i prawna ma wyłączne prawo decydowania o rozpowszechnianiu jej wizerunku. Rozpowszechnienie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Przepisy prawa autorskiego nie wskazują dokładnie, jakie warunki musi spełniać zgoda na rozpowszechnianie wizerunku. Jednakże, należy przyjąć, iż zgoda musi być wyrażona wprost i to w sposób niebudzący wątpliwości. W żaden sposób nie można jej domniemywać – podobnie jak w przypadku zgody na przetwarzanie danych zatem, sam brak sprzeciwu wobec fotografowania, czy też pozowanie do zdjęć, może oznaczać wyłącznie zgodę na utrwalenie wizerunku, ale na jego rozpowszechnianie już nie. Zezwolenie na rozpowszechnienie wizerunku musi być wyrażone zatem tak, aby nie było żadnych wątpliwości co do zakresu i treści zgody konkretnej może mieć formę jednostronną (oświadczenie woli) bądź też być częścią dwustronnej umowy. Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku jest formą oświadczenia woli człowieka mającego pełną zdolność do czynności prawnych, tzn. człowieka pełnoletniego i nie ubezwłasnowolnionego. Osoba udzielająca zgody na rozpowszechnianie wizerunku musi mieć pełną świadomość postaci przedstawiania tego wizerunku, a w szczególności miejsca i czasu publikacji, nakładu publikacji i jej zasięgu, czy komentarzy. Pamiętajmy również, że zgoda udzielona jednemu podmiotowi, co do zasady, nie oznacza prawa do udzielania przez ten podmiot prawa do rozpowszechniania wizerunku innym podmiotom, chyba że zawarta umowa stanowi inaczej. Zgoda nie powinna być zbyt ogólna, ponieważ może doprowadzić do szeregu mieć na uwadze, iż ochrona wizerunku jaką przyznaje ustawa o prawie autorskim jest węższa niż ta przyznana przez Kodeks cywilny. Natomiast, jeśli chodzi o osoby powszechnie znane, to korzystają one z ograniczonej ochrony. Wizerunek tych osób może być rozpowszechniony w momencie, gdy publikacja ma związek z wykonywaną działalnością przez znaną osobę. Robienie chociażby zdjęć osobom powszechnie znanym w sytuacjach prywatnych jest naruszeniem ich prawa do prywatności. A zatem, osoby publiczne, tacy jak aktorzy, bezapelacyjnie mają prawo do prywatności, a robienie im zdjęć w sytuacjach prywatnych, a następnie ich rozpowszechnianie, jest naruszeniem tej osoby stanowi podstawowy warunek przyznania ochrony, jak i elementarną przesłankę ustalenia, czy doszło do naruszenia prawa do wizerunku. Przyjrzyjmy się bliżej definicji osoby powszechnie znanej, jakim bez wątpienia jest aktor. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 lutego 2018 roku o sygn. V ACa 1040/17 wskazał jak należy rozumieć pojęcie osoby powszechnie znanej:„Ustawodawca nie definiuje pojęcia osoby powszechnie znanej. Dla wskazania zakresu tego pojęcia nieprzydatne są jednak kryteria liczbowe, statystyczne – nie da się bowiem sensownie wskazać, jaki procent publiczności ma rozpoznawać konkretną osobę. Zatem ustalanie czy daną osobę można uznać za osobę powszechnie znaną nie wymaga wiadomości specjalnych i posiłkowania się opinią biegłego, nie jest bowiem ustaleniem okoliczności faktycznej, ale kwalifikacją prawną. Kwalifikacji tej powinien dokonać sąd orzekający merytorycznie w sprawie w oparciu o własną ocenę ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych. Przy dokonywaniu oceny powszechnej znajomości sportretowanego w odniesieniu do prasy drukowanej przydatnym kryterium jest uznanie konkretnej osoby za znaną poprzez wskazanie kręgu adresatów, do których kierowany jest wizerunek.”Ciekawym wyrokiem w kwestii publikacji informacji odnoszących się do prywatnej sfery życia osoby publicznej jest wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 19 kwietnia 2018 roku o sygn. V ACa 1089/17:„Realizacja prawa społeczeństwa do pełnej informacji o wszystkich przejawach życia publicznego nie może prowadzić do usuwania wszelkich barier (niedostępność, a tym samym do naruszenia samej istoty prawa do ochrony życia prywatnego). Sama przynależność danej osoby do kategorii osób publicznych bez wykazania bezpośredniego związku publikowanych informacji z działalnością publiczną nie zwalnia na podstawie art 14 ust. 6 Prawa prasowego z obowiązku użyczenia zgody na publikację dotyczącą prywatnej sfery życia tej osoby.”Brak zgodyWykorzystanie wizerunku bez zgody osoby, która została na nim umieszczona wiąże się z wieloma negatywnymi konsekwencjami. Osoby, których prawo do wizerunku zostało naruszone mają do dyspozycji katalog środków ochrony prawa do wszystkim można żądać zaniechania tego działania, a także podjęcia różnych czynności, które mają na celu usunięcie skutków zaistniałej sytuacji, jak chociażby: złożenie publicznego oświadczenia w odpowiedniej treści i formie, np. przeproszenie, sprostowanie nieprawdziwych informacji czy wyjaśnienie zaistniałej więcej, jeśli naruszenie było zawinione sąd może przyznać tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę odpowiednią sumę pieniężną bądź na żądanie pokrzywdzonego zobowiązać sprawcę do zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel o charakterze społecznym. Należy pamiętać, że nie można tych roszczeń dochodzić później niż po upływie 20 lat od śmierci osoby, której wizerunek został rozpowszechniony bez jej również na gruncie kodeksu cywilnego możemy domagać się rekompensaty, gdyż naruszenie prawa do wizerunku jest naruszeniem dóbr osobistych, a zatem sprawca może zostać pociągnięty do powyższych kwestii znajdziemy w ustawie o prawach autorskich i prawach pokrewnych w art. 78 ust. 1, zgodnie z którym:„twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.”Pamiętajmy również o ograniczeniach zawartych w analizowanej ustawie, która wskazuje sytuacje, w jakich nie będzie wymagana zgoda osoby przedstawionej na zdjęciu. Jest to sytuacja, w której osoba, której wizerunek chcemy rozpowszechnić otrzymała za pozowanie umówioną zapłatę, a nie zastrzegła wyraźnie innych warunków rozpowszechniania, jeżeli fotografowana jest osobą powszechnie znaną, w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych lub na zdjęciu utrwalony został wizerunek osoby, który stanowi jedynie szczegół całości takiej jak impreza publiczna, krajobraz. Zgoda na utrwalanie i rozpowszechnianie wizerunku ma charakter odwoływalny, szczególnie w takich warunkach, kiedy sposób wykorzystywania wizerunku narusza dobra osobiste osoby, której wizerunek utrwalono. Jeżeli rozpowszechniono wizerunek aktora, a on nie przewidywał, udzielając zgody, konsekwencji, wówczas ma prawo odwołać taką zgodę. Ważne jest również to, że nie mają znaczenia przyczyny odmowy udzielenia zgody na rozpowszechnienie z aktoremJeśli chodzi o umowy zawierane przez aktora z producentami filmów czy reklam, to mogą to być zarówno umowy o dzieło bądź umowy o pracę. Oczywiście istotne jest odpowiednie skonstruowanie umowy z aktorem. Trzeba przyznać, że aktualne stanowisko sądów wyraźnie ogranicza zawieranie umów o dzieło z artystami. Należy pamiętać o ważnym aspekcie, jakim jest obowiązek aktorów do opłacania składek na umowy o dzieło jest po prostu dzieło, czyli coś, co jest indywidualne i wyjątkowe, coś co jest przyszłe i pewne, nadto posiada cechy ustalone na etapie zawierania umowy. W naszym artykule mowa jest o aktorach, a zatem dzieło może być utworem w rozumieniu prawa autorskiego. W związku z tym mamy do czynienia z dziełem autorskim, tj. rezultatem działalności twórczej, o indywidualnym charakterze, które możemy dostrzec. Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1 wspomnianej ustawy, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniający się do powstania o dzieło powinna przede wszystkim uwzględniać opis zadania aktora, zapis dotyczący praw autorskich, klauzulę poufności, a także ustalenie honorarium. Jednakże bardzo często w świecie show biznesu podpisuje się umowę o pracę. Tak jest zwłaszcza w przypadku projektów długotrwałych lub w umowie trzeba na pewno określić obowiązki aktora, a także obszar pracy za który bierze on pełną odpowiedzialność. Jeżeli aktorzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę i w zakresie ich obowiązków leży wykonywanie zadań aktorskich, zastosowanie ma art. 12 prawa autorskiego dotyczący utworów pracowniczych. Nie jest zatem konieczne zawieranie osobnej umowy przenoszącej na producenta, reżysera prawa do artystycznego wykonania wyrokiem Sądu Najwyższego jest uznanie przez niego, że jeśli muzyk czy aktor podporządkowuje się dyrygentowi czy reżyserowi, nie tworzy dzieła, lecz jedynie świadczy usługę gry aktorskiej lub na instrumencie. Dzieło jest wytworem, który w chwili zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób, który wskazuje na jego indywidualne cechy. Dlatego też jednym z kluczowych kryteriów, które pozwalają na odróżnienie umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad zawierana z aktorem powinna również dotyczyć kwestii porządkowych, to jest obecności na próbach i przedstawieniach z odpowiednim wyprzedzeniem, w ustalonym czasie i miejscu, poddanie się charakteryzacji, wskazówkom reżyserskim i oczywiście wykonanie utworu. Zatem w ramach takiej umowy między innymi teatr zapewnia sobie w ten sposób fizyczną obecność aktora i jego pracę, a z drugiej strony kupują jego artystyczne wykonanie.
Umowa współpracy z architektem zazwyczaj przyjmuje formę umowy o dzieło, której zasady zawierania określa Kodeks cywilny w art. 627-646. W takiej umowie przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania dzieła, a zamawiający do zapłaty z tego tytułu wynagrodzenia. Dziełem w tym przypadku może być np. przygotowanie projektu
Wyznaczenie stałych godzin pracy, likwidacja "połówek" etatów, wprowadzenie stałego dnia wolnego - to część propozycji Zawodowego Związku Aktorów Polskich, który we Wzorcowym Układzie Zbiorowym zawarł propozycję regulacji wzajemnych stosunków pracownika i jego Układ Zbiorowy jest to, jak wyjaśnił na poniedziałkowej konferencji prasowej w Instytucie Teatralnym Grzegorz Gołaszewski - aktor Teatru Nowego im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu oraz członek Związku Zawodowego Aktorów Polskich - umowa, która "pozwoli uregulować i stworzyć godne warunki aktorom zatrudnionym w teatrach". "Układ pozwoli także wypełnić pewną lukę, która występuje, gdy opieramy się tylko na regulaminie pracy, ustawie i kodeksie pracy" - mówił. Tekst układu powstał na podstawie regulaminów pracy teatrów polskich oraz zachodnich, w tym szwedzkich i niemieckich układów zbiorowych. Jego autorami są aktorzy zrzeszeni w ZZAP oraz członkowie Związku Artystów Scen Polskich. Zapisy umowy są sugestią dla pracowników i pracodawców danej jednostki. Jak powiedziała PAP przewodnicząca ZZAP Maja Barełkowska, celem związku jest, aby w każdym teatrze zrzeszeni aktorzy wraz z dyrektorem jednostki przystąpili do negocjacji, a potem podpisali układy. "Układ wzorcowy jest najlepszym konstytucyjnym środkiem sposobu podejmowania dialogu. Jest zalecany przez kodeks pracy jako wzorcowa umowa między pracownikami a pracodawcami" - dodała. "W kodeksie istnieje zapis, że jeśli nie ma układu zbiorowego, to stosunek pracy może być określony przez regulamin. Jednak w naszym przeświadczeniu regulamin nie jest dostatecznym narzędziem do wypracowywania rozwiązania korzystnego dla obu stron, a więc także dla strony pracowniczej" - podkreśliła. Propozycje ZZAP odpowiadają na problemy aktorów, którzy, jak przypomniano, mają nieregularne godziny pracy; nie mają standardowo wolnych weekendów ani zagwarantowanych na stałe wolnych dni; muszą być zawsze w gotowości, by np. zastąpić na scenie kolegę oraz mają urlopy tylko w wakacje. Wśród propozycji znalazło się wprowadzenie poniedziałku jako stałego wolnego dnia dla aktorów, ustalenie stałych godzin pracy (np. 10-14 i 18-22) oraz informowanie aktorów o rozkładzie ich pracy z dwutygodniowym wyprzedzeniem. Prócz tego Związek proponuje, aby zmienić system wynagrodzeń aktorów. Aktualnie członkowie stałych zespołów w teatrach otrzymują podstawę (jak podaje ZZAP na podstawie przeprowadzonych ankiet - średnio 2000 zł brutto) oraz honorarium za zagrane spektakle. Według nowych propozycji aktorzy mieliby otrzymywać 80 proc. średniego wynagrodzenia u organizatora teatru - tj. Urzędu Miasta, Urzędu Marszałkowskiego albo resortu kultury. Uwagę zwrócono także na funkcjonujące w teatrach zatrudnianie aktorów na "części etatów" - np. pół lub ćwierć. Członkowie ZZAP sugerują, aby zaprzestać tego działania, gdyż - jak podkreślił Maksymilian Rogacki z Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie - jest to zupełnie niewymierne. Na konferencji poruszono także problem aktorów, którzy nie są stałymi członkami zespołu teatralnego, choć od lat grają na danej scenie. "Ci aktorzy poświęcili większą część swojego życia zawodowego, żeby służyć społeczeństwu w mieście i tworzyć jego tożsamość kulturową" - podkreślił Gołaszewski. "Związek chce się zająć tym aktorem, który zostaje na lodzie mając np. dwójkę dzieci, dom i żyjąc w miejscowości, w której jest jeden teatr. (...) Nasza propozycja, jako ZZAP, jest taka, żeby zacząć mówić o +rezydentach teatru+ i zapewnić zatrudnienie aktorom po 55 i aktorkom po 50 z przynajmniej piętnastoletnim stażem w danym teatrze" - dodał Rogacki. Jak podkreślono, wynagrodzenie tych aktorów i aktorek miało by być wypłacane z ekstra środków organizatora, co nie obciążałoby budżetów teatru. W środę ZZAP planuje spotkanie z wiceminister kultury Wandą Zwinogrodzką. Prócz tego związek zamierza przy współudziale Związku Miast Polskich zorganizować cykl pogadanek z samorządowcami tych miast, w których funkcjonują teatry. W chwili obecnej, jak podała Barełkowska, układ zbiorowy przyjęto w Teatrze Polskim w Warszawie.(PAP) oma/ mow/
Poniżej przeczytasz na co powinieneś zwrócić szczególną uwagę. Można zaryzykować stwierdzenie, że umowa o pracę to jedna z najważniejszych umów, jakie podpiszesz w swoim życiu. Ustalenia w niej zawarte mają wpływ na Twoją przyszłość, w tym na wysokość przyszłej emerytury. Pamiętaj, że jesteś jej równoprawną stroną i
Zawód aktora Aktor est to osoba, która z łatwością może przyjąć wizerunek innej osoby, całkowicie pochłaniając jej charakter i cechy. Przynoszą sztukę masom, dając ludziom ekscytujące chwile. To właśnie te momenty dają widzowi okazję do dobrej zabawy i odpoczynku od pracy, a także do wykonawcy - sławy i popularności. Pochodzenie umiejętności aktorskich wystąpiło w starożytnej Grecji. W epoce starożytności był to prestiżowy zawód, a pracownicy teatru byli szanowani. W epoce średniowiecza, w czasach mrocznych i masowych religijnych prześladowań świętej inkwizycji, aktorzy byli pogardzani. Świat filmu i teatru zyskał prawdziwą popularność dopiero w XX wieku. Zawód aktora należy do kategorii zawodów, w których ważne są umiejętności i kreatywność w sztuce. Aktor jest wykonawcą ról w teatrze i kinie. Ostatnio aktorzy często angażują się w produkcję reklam. Dla aktora teatralnego taki talent jest ważny, ponieważ teatralność - umiejętność pozostawania na scenie, bycia w centrum uwagi, przyciągania i zatrzymywania uwagi publiczności to podstawa. Aktor musi także mieć dobrą pamięć, musi zapamiętać długie teksty. Obserwacja, dbałość o szczegóły i drobiazgi, psychologa nie są ostatnimi cechami aktora. Aktor musi być zdolny do wywoływania wszelkich emocji, niezależnie od własnego stanu. Aktor musi mieć nienaganną artykulację, poczucie rytmu, a najlepiej umiejętności muzyczne i choreograficzne. Aktor musi być w stanie pracować w zespole i niezależnie. Musi być przygotowany na długie podróże. Aktorzy pracują w agencjach reklamowych, teatrach, studiach filmowych, cyrku, firmach uczestniczących w organizacji wydarzeń. Jak zostać aktorem? Aktor jest wykonawcą ról w dramacie i produkcjach filmowych. Aktor odtwarza obraz za pomocą intonacji, przekazuje uczucia za pomocą ruchu, przekazuje widzowi treść utworu. Praca obejmuje nie tylko sukces, popularność i sławę, ale także pewne testy charakteru. Bardzo często aktor musi pracować wieczorem i w nocy. Jego działalność wiąże się z częstą zmianą profesjonalnych ról. Trzeba mieć nieskazitelny wygląd i mieć dobre zdrowie. Aktor jest performerem - zarówno mężczyźni jak i kobiety w tym zawodzie są określani jako "aktorzy" - słowo "aktor" jest często używane w odniesieniu do mężczyzny, a "aktorka" jest używana do opisania kobiety. Aktorzy zazwyczaj potrzebują formalnego przeszkolenia, ale niekoniecznie oznacza to, że musisz iść na studia. Tytuł licencjata w teatrze lub dramacie to tylko jedna z opcji. Aktor powinien mieć: Aktywne słuchanie: Ważne jest, aby uważnie słuchać reżyserów i współpracowników. Komunikacja werbalna: musi być w stanie wyraźnie mówić i wyrażać swoje uczucia ustnie. Kreatywność: będzie musiał przedstawić emocje i motywy postaci, które reprezentujesz. Pamięć: uczestnicy powinni mieć możliwość zapamiętywania ciągów tekstów. Aktorzy mogą potrzebować, udać się do innych części kraju, a nawet do świata na przesłuchanie lub występy. Powinni dbać o zdrowie podczas produkcji. Muszą spędzać długie godziny na próbach ról. Powinni mieć alternatywny sposób zarabiania na życie. Aktorzy zwykle mają zadania poboczne, aby je utrzymać, czekając na otrzymanie szczegółów ról. Aktor - wymagania Bycie aktorem to nie tylko kwiaty i morze fanów. Do obowiązków aktora należy zapamiętywanie i późniejsze odtwarzanie dużej ilości informacji. Aktor musi stale monitorować swój wygląd. Każdy występ powinien być doskonały. Każdego dnia aktor tworzy obraz. Całkowicie zatraca się w swojej postaci, podnosząc jego istotę do publicznej wiadomości. Aktor jest jednym z najbardziej kreatywnych zawodów. Wysoki poziom kreatywności jest jednym z podstawowych czynników. Wykonawca ról powinien być pewny siebie i artystyczny. Zabawa w teatrze lub w filmie wymaga maksymalnej koncentracji. Aktor musi mieć doskonałą pamięć długoterminową. W końcu rola, którą musisz znać na pamięć. Dykcja powinna być jasna i zrozumiała dla widza. W małych miastach i centrach regionalnych zawód aktora ma niewielkie wymagania w instytucjach takich jak teatr. Utalentowani absolwenci szkół wyższych mogą pracować jako animatorzy lub przewodniczyć uroczystościom. Inaczej jest w dużych miastach, w których życie teatralne i przemysł filmowy stale się rozwijają i szukają nowych twarzy. Tutaj masz wszystkie szanse na wyrażenie siebie w polu aktorskim. Kariera aktora zwykle zaczyna się od mało prestiżowych miejsc pracy. Zwykle zaczyna się od małych teatrów lub pracuje się jako artyści, lub prezenterzy. Taka praca pozwala zdobyć doświadczenie i doskonalić swoją wiedzę i umiejętności nabyte podczas studiów. Ważne jest, aby nauczyć się je stosować w praktyce. Żeby dostać się do bardziej popularnych miejsc, ważne jest, aby stale uczestniczyć w castingach. Na jednym z nich na pewno zostanie się zauważonym. Ile zarabia aktor? Wynagrodzenie może być bardzo zróżnicowane. Wszystko zależy od twojego doświadczenia. Początkujący artyści otrzymują niewielkie dochody. Najważniejsze to nie siedzieć spokojnie i znaleźć sposoby na wykorzystanie swojego talentu. Ważne jest, aby mieć cierpliwość i na pewno ci się uda. Jeśli nie w kinie lub teatrze, to na scenie jak na pewno. Zarobki bezpośrednio zależą od zatrudnienia. Żeby zdobyć pracę w specjalności, musisz przejść kilka castingów. Pierwszym etapem jest wysłanie aplikacji do roli za pomocą klipu wideo, w którym czyta się fragment wersetu lub prozy. Jeśli reżyser lubi sposób, w jaki potrafiłeś przekazać emocje w oryginalny i subtelny sposób, zadzwonią do Ciebie i zaproszą Cię na oficjalne testy. Na próbach przeczytasz tekst ze skryptu. Ważne jest, aby przez krótki czas zrozumieć istotę postaci i ożywić ją przed reżyserem. Po przejrzeniu wszystkich kandydatów wybierze tych, którzy najbardziej pasują. Żeby znaleźć pracę, ważne jest posiadanie talentu, a nie tylko umiejętności uniwersyteckich. Zawód samego aktora uważany jest za bardzo prestiżowy. Artyści, którzy odnoszą sukcesy, otrzymują dość duże wynagrodzenia i poklaski od publiczności. Perspektywy związane są z uzyskaniem głównej roli w kinach i teatrach. Wielu aktorów często staje się współproducentami filmów z ich udziałem lub przekwalifikowuje się na reżyserów, aby stać się twórcami filmu.
umowa z diabłem ★★★ KONTRAKT: umowa o pracę ★★★ FRANCZYZA: umowa na prowadzenie McDonalda ★★★ INTERCYZA: umowa przedmałżeńska ★★★ KONKORDAT: umowa ze stolicą apostolska ★★★ STYPULACJA: daw. umowa, kontrakt ★★★★★ sylwek: TRANSAKCJA: umowa handlowa ★★★ sylwek: ŚMIECIÓWKA: mało warta umowa o
Bez wątpienia umowa o dzieło autorskie to jedna z najczęściej pojawiających się umów w obrocie prawnym. Kilka sekund sprawnego wyszukiwania i znajdziemy kilkanaście przykładowych wzorów tej jakże popularnej umowy. Niestety, większość z nich nie zabezpieczy w należyty sposób Twojego interesu. Pamiętaj, zapisy każdego wzoru umowy wymagają dostosowania do współpracy, w którą wchodzisz – inaczej może się to skończyć bardzo źle. Sprawdź najważniejsze postanowienia umowy o dzieło autorskie. Ostatnio dostałem wiadomość od znajomej z prośbą o pomoc. Zawarła umowę o dzieło autorskie, na mocy której grafik stworzył prostą grafikę na koszulki, i miał przenieść prawa w tym zakresie. Prosty motyw składający się z grafiki przedstawiającej drzewko i domek został terminowo dostarczony znajomej, ta zaś uiściła należne wynagrodzenie. Wzór grafiki jednak nie sprostał jej oczekiwaniom. Nie chcąc dalej współpracować z dotychczasowym twórcą przesłała gotowy wzór do innego grafika z prośbą o dokonanie „poprawek”. W rezultacie powstał kolejny motyw graficzny, w którym wykorzystano część dotychczasowej grafiki, ale dodano też kilka nowych elementów. Teraz grafik „pierwotnej” grafiki twierdzi, że zostały naruszone jego prawa i żąda odszkodowania. I ma rację. Umowa o dzieło autorskie a dobry wzór Zawarta przez nią umowa o dzieło autorskie bazująca na „dobrym” wzorze znalezionym w Internecie milczy na temat wykonywania praw zależnych do dzieła, nie mówi też nic na temat wprowadzania ewentualnych poprawek, modyfikacji czy zmian do dostarczonej grafiki. Brak jakiejkolwiek procedury akceptacji lub zgłaszania poprawek do dostarczonego dzieła, co pozwoliłoby na uniknięcie problemu poprawy przez nowego grafika. Czytając dalej jest jeszcze gorzej – przeniesienie praw do grafiki nie określa nawet pól eksploatacji, na jakich miałoby dojść do przeniesienia. „art. 41 ust. 2 PA: Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.” Nie trzeba chyba dodawać, że takie ujęcie tematu może wywoływać wiele emocji co do interpretacji umowy i ustalenia w jakim zakresie doszło do przeniesienia praw, zaś w skrajnym wypadku może skutkować uznaniem zawartej umowy za nieważną. Wzór umowy o dzieło autorskie znaleziony w sieci nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem. Co powinna zawierać dobrze napisana umowa o dzieło autorskie? Postaram Ci się przekazać kilka wskazówek na przykładzie umowy o dzieło autorskie, a zatem umowy z elementami prawnoautorskimi. Poprzez taką umowę Przyjmujący Zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego, przyszłego dzieła będącego utworem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz do jego wydania, a następnie do przeniesienia autorskich praw majątkowych na Zamawiającego w określonym zakresie (lub udzielenia licencji wyłącznej bądź niewyłącznej na korzystanie z utworu). Głównym zobowiązaniem Zamawiającego będzie zaś odebranie dzieła i zapłata należnego wynagrodzenia. „Art. 627. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.” Brzmi dość prosto. Co zatem powinna zawierać dobrze sformułowana umowa o dzieło autorskie? Z pewnością istotne jest prawidłowe zaadresowanie w umowie o dzieło autorskie następujących kwestii: poprawne oznaczenie przyszłego dzieła autorskiego,kwestia przeniesienia autorskich praw majątkowych do dzieła, w tym oznaczenie jego zakresu (lub kwestia zakresu udzielonej licencji),terminy i zasady odbioru dzieła autorskiego, w tym procedura zgłaszania uwag i zastrzeżeń do dzieła,wynagrodzenie z tytułu stworzenia dzieła autorskiego i przeniesienia praw bądź udzielenia licencji. Oznaczenie dzieła autorskiego Umowa o dzieło autorskie, w odróżnieniu od chociażby umowy zlecenia, musi prowadzić do osiągnięcia oznaczonego rezultatu w postaci materialnej bądź niematerialnej. Rezultat ten musi być precyzyjnie oznaczony w zawieranej przez Ciebie umowie. Pamiętaj też, że w przypadku umowy o dzieło autorskie będzie chodziło o dzieło stanowiące rezultat działalności twórczej, o indywidualnym charakterze, ustalony w skonkretyzowanej postaci. Przykładem może być chociażby stworzenie utworu słownego w postaci tekstu do piosenki, przygotowanie plakatu reklamującego wydarzenie, czy też zaprojektowanie logo dla Twojej firmy. Więcej o utworze w rozumieniu prawa autorskiego, a także o dziele autorskim, możesz przeczytać w tym artykule. Umowa o dzieło autorskie a przeniesienie autorskich praw majątkowych do dzieła autorskiego W interesie Zamawiającego będzie oczywiście leżało nabycie autorskich praw majątkowych do dzieła autorskiego w jak najszerszym zakresie. Musisz pamiętać, że samo nabycie własności egzemplarza utworu nie pociąga za sobą przejścia autorskich praw majątkowych do utworu. Podobnie jak samo przeniesienie praw majątkowych do utworu nie skutkuje automatycznym przeniesieniem własności egzemplarza. Stąd też zawarcie w takiej umowie klauzuli przeniesienia autorskich praw majątkowych będzie kluczowe. „art. 51 ust. 1 PA: Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych majątkowych do utworu. ust. 2: Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przejście autorskich praw majątkowych nie powoduje przeniesienia na nabywcę własności egzemplarza utworu.” Uważaj na to, by prawidłowo zidentyfikować i określić prawa, które przenosisz bądź nabywasz. Niestety, w umowach, które spotyka się w obiegu prawnym, niejednokrotnie Autor zobowiązuje się do przeniesienia praw, których…. nie posiada. Częsty błąd! I tak, często występującym błędem jest zobowiązanie się Autora, chociażby utworu słowno-muzycznego, do przeniesienia wszelkich praw majątkowych do utworu oraz praw pokrewnych. Tymczasem Autorowi przysługują wyłącznie autorskie prawa majątkowe i prawa osobiste (nieprzenoszalne), oczywiście zakładając, że jego rola ogranicza się jedynie do stworzenia utworu słowno-muzycznego. Nie jesteś w takim przypadku dysponentem jakichkolwiek praw pokrewnych. Te odnoszą się przede wszystkim do artystów wykonawców. Ich dysponentem będzie na przykład artysta, który stworzy artystyczne wykonanie (np. zaśpiewa) napisanego przez Ciebie utworu słowno-muzycznego. Oczywiście, bardzo istotnym elementem umowy o dzieło autorskie z przeniesieniem praw będzie wskazanie pól eksploatacji, na jakich dochodzi do przeniesienia. Zbyt wąskie oznaczenie ich zakresu może w przyszłości uniemożliwić Ci korzystanie z utworu w takim zakresie, w jakim tego oczekujesz. Niewystarczające będzie wskazanie, iż przeniesienie następuje na „wszystkich” polach eksploatacji. Rodzi to bowiem bardzo duże pole do dyskusji w razie ewentualnego sporu. Poprawnie będzie natomiast jeśli wskażemy, iż przeniesienie następuje na wszystkich polach eksploatacji znanych w dniu zawarcia naszej umowy, w tym w szczególności na następujących polach eksploatacji (…) – i tu wymieniamy szczegółowo zakres, który nas interesuje. Procedura akceptacji, zmiany i modyfikacje – umowa o dzieło autorskie To, co często umyka, a jest niezwykle istotne w przypadku twórczej współpracy, to procedura akceptacji dzieła autorskiego. Co jeśli nam się nie spodoba i będziemy chcieli, aby autor wprowadził pewne zmiany? A co jeśli już po zaakceptowaniu dzieła i jego odbiorze będziemy sami chcieli wprowadzić dalsze modyfikacje o charakterze twórczym? Umowa o dzieło autorskie powinna w sposób rozsądny regulować omawianą kwestię. Przypomnę Ci, iż twórca (autor dzieła) zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, chyba że umowa stanowi inaczej. Jeśli temat ten jest przemilczany, samo dokonywanie opracowań nabytego przez nas utworu autorskiego (np. jego tłumaczenie, przeróbka) nie wymaga żadnych zgód, ale już korzystanie z i rozporządzanie takimi opracowaniami owszem. Więcej o prawie zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego przeczytasz w tym artykule. „Art. 46 PA. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych.” Wyobraź sobie następującą sytuację. Nabywasz prawa do zdjęcia popularnej artystki, a następnie chciałbyś je wykorzystać jako element plakatu reklamującego popularny festiwal muzyczny. Organizator proponuje Ci naprawdę przyzwoite honorarium za licencję na to zdjęcie. Dlaczego nie moglibyśmy tego zrobić? Przecież to nasze zdjęcie, za które zapłaciliśmy. Tak, ale nie nabyliśmy prawa zezwalania na wykonywanie zależnych praw autorskich do tego zdjęcia, którym nadal dysponuje twórca. Jeśli z nim się nie dogadamy, jesteśmy zablokowani. Wynagrodzenie – jak określić? Musisz zastanowić się jaki model wynagrodzenia będzie najlepszym rozwiązaniem w przypadku Twojej umowy. Umowa o dzieło autorskie zasadniczo może przewidywać dwa rodzaje wynagrodzenia. Są to wynagrodzenie ryczałtowe (konkretna kwota ustalona z góry) oraz wynagrodzenie kosztorysowe (na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów). W branży rozrywkowej najczęściej spotyka się pierwsze z nich. Strony umawiają się na konkretną kwotę w zamian za stworzenie dzieła i… no właśnie, za przeniesienie do niego majątkowych praw autorskich (lub udzielenie licencji). Pamiętaj, że istotne jest wskazanie, że wynagrodzenie, na które się umówiliście, obejmuje zarówno stworzenie dzieła, jak i przeniesienie praw. Umowa o dzieło autorskie powinna adresować tę kwestię. W przeciwnym wypadku Zamawiający naraża się na zarzut, że wynagrodzenie obejmowało tylko stworzenie dzieła, zaś z tytułu przeniesienia praw autorowi należne będzie dodatkowe wynagrodzenie. W branży muzycznej często stosuje się mieszany sposób określenia wynagrodzenia. Na przykład w przypadku, gdy autor przenosi prawa do stworzonego przez siebie utworu słowno-muzycznego, może zagwarantować sobie zarówno konkretną kwotę płatną przy zawarciu umowy, jak i dodatkowe wynagrodzenie w formie procentu od przychodu z tytułu eksploatacji takiego utworu w oznaczony sposób. Wszystko można ustalić w sposób satysfakcjonujący każdą ze stron. Umowa o dzieło autorskie – forma Na końcu zwrócę Ci jedynie uwagę na formę, w jakiej musi być zawarta umowa o dzieło autorskie. Forma pisemna pod rygorem nieważności. Możesz albo podpisać się na wydrukowanej umowie, albo skorzystać z dobrodziejstwa kwalifikowanego podpisu elektronicznego, który ustawodawca zrównoważył z podpisem własnoręcznym. Pamiętaj, że potwierdzenie warunków w e-mailu czy też przesłanie skanu podpisanej umowy przez jedną ze stron, albo wydrukowanie umowy z wklejoną grafiką przedstawiającą podpis, nie jest zachowaniem formy pisemnej. Takie przeniesienie praw jest nieważne. Masz jakieś pytania albo chcesz uzyskać poradę prawną? Chcesz skonsultować umowę? Zapraszam do kontaktu pod adresem e-mail kontakt@ lub za pomocą formularza.
Umowa o pracę to w najprostszym ujęciu czynność prawna dokonana przez pracownika i pracodawcę, w ramach której pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy. Pracodawca z kolei zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika, a także, co naturalne, do wypłacania mu należnego wynagrodzenia.
Prawo autorskie definiuje ogół praw przysługujących autorowi dzieła, utworu. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).Ponadto, art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wskazuje, iż w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);muzyczne i słowno-muzyczne;wzornictwa przemysłowego;plastyczne;fotograficzne;architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;lutnicze;sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;audiowizualne (w tym filmowe).Warto mieć na uwadze, że w przypadku projektów realizowanych w oparciu o programy Unii Europejskiej może powstać problem oceny wyników ich wdrożenia pod kątem przepisów prawa autorskiego. Zatem, aby dany utwór mógł być chroniony prawami autorskimi, musi spełniać trzy konieczne warunki:musi powstać w wyniku pracy człowieka (twórcy),musi posiadać indywidualne cechy (czyli być stworzony tylko przez jedną osobę),efektem tej pracy musi być coś nowego (utwór powinien być niepowtarzalny).Przede wszystkim należy wskazać, iż prawa autorskie do projektu mogą przysługiwać:Twórcy,Współtwórcom,Pracodawcy,Producentowi lub zasadą jest, że prawo autorskie przysługuje twórcy, chyba że ustawa przewiduje inaczej. W doktrynie wskazuje się, iż twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem czyli autorem może być jedynie osoba fizyczna, która w sposób twórczy doprowadziła do powstania utworu. Istotnym jest fakt, iż twórca nie musi być ani pełnoletni, ani poczytalny, czy też nie musi posiadać zdolności do czynności prawnych. Nie ma też znaczenia stan psychiczny, czy nawet świadomość stworzenia utworu, ponieważ dla powstania ochrony prawnoautorskiej ważne jest tylko to, czy doszło do ustalenia dzieła o twórczym i indywidualnym związku z powyższym, o przymiocie twórcy przesądza sam fakt autorstwa danego dzieła. Prace dzieci podlegają zatem ochronie prawno-autorskiej na takich samych zasadach, jak inne dzieła. Jednakże trzeba mieć na uwadze, że osoby niepełnoletnie nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych, a co za tym idzie nie mogą samodzielnie dysponować swoimi prawami i wyrażać samodzielnie zgody na wykorzystywanie swoich utworów. Dlatego też w takich sprawach dziecko reprezentuje ich przedstawiciel ustawowy, czyli pracy projektowej niejednokrotnie ostateczny rezultat jest efektem działania i współpracy wielu osób, która może się opierać na różnych zasadach. Zatem czym jest współautorstwo, zwane inaczej współtwórczością? Z tym pojęciem mamy do czynienia, wówczas gdy autorzy współpracowali ze sobą, a ich porozumienie i aktywność nastawiona była na powstanie wspólnego dzieła. Konieczne jest, aby każdy z wniesionych wkładów do wspólnego dzieła miał twórczy i indywidualny przypadku współtwórczości współautorom przysługuje wspólne autorskie prawo majątkowe, natomiast autorskie prawa osobiste przysługują oddzielnie każdemu ze współautorów. Co więcej, domniemywa się, iż udziały współtwórców są równe. W związku z tym, jeżeli wkład twórczy konkretnych autorów był zróżnicowany, wówczas należy uregulować to w umowie. Jednakże, jeśli dojdzie pomiędzy nimi do sporu na tle wielkości udziałów, każdy ze współtwórców będzie mógł wnieść sprawę do istotne jest to, aby wkłady współtwórców tworzyły jedno, wspólne dzieło. Dlatego też, współtwórczość nie będzie miała miejsca, jeśli między projektantami nie było współpracy skierowanej na stworzenie wspólnego projektu. Poza tym, jeżeli nie dojdzie do połączenia oddzielnie powstałych projektów w celu ich wspólnego rozpowszechniania i wykorzystywania, to również nie można nazwać tego ochroną prawno-autorską projektu jest możliwe, jeżeli dany projekt nie zawiera tylko rozwiązań szablonowych, które bazują na powszechnie stosowanej technice, a sama koncepcja ustalona jest w oparciu o schematy i zastosowaniu rozwiązań wyłącznie natury funkcjonalnej. Przez definicję słowa „projekt” należy uznać utwory powstałe na różnych etapach realizowanych w ramach prac architektonicznych projekt koncepcyjny, projekt wykonawczy, projekty branżowe, czy też projekt związku z tym uznanie projektu jako utworu, który podlega ochronie na gruncie omawianej ustawy, jest związane z uzyskaniem wielu uprawnień przysługujących jego twórcy, składających się na autorskie prawa majątkowe oraz autorskie prawa osobiste. Charakterystyczna cecha tych praw to więź twórcy z danym utworem, która jest nieograniczona w czasie i niepodlegająca zrzeczeniu się lub zbyciu. A więc, autorskie prawa osobiste mają charakter bezterminowy, czyli nie ma określonego limitu czasu, w jakim obowiązują. Są one związane z twórcą i nie można ich przenieść na inne szczególności autorskie prawa osobiste chronią prawo do:autorstwa utworunadzoru nad sposobem korzystania z utworuoznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowodecydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publicznościnienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania\Natomiast autorskie prawa majątkowe mają charakter bezwzględny, co oznacza, że tylko twórca może z nich korzystać i nimi rozporządzać, a jeżeli zechce, może je też przenieść na inną osobę. Autorskie prawa majątkowe wiążą się z materialną eksploatacją utworu. Prawa te mogą być przedmiotem autorskich praw majątkowych może również swobodnie korzystać z autorskich praw osobistych twórcy, jak na przykład: naruszać treść i formę utworu, dostosowując konkretny projekt do potrzeb nowego postępowania. Co więcej, autorskie prawa majątkowe zazwyczaj przenoszone są na rzecz inwestora i musi nastąpić to w umowie w formie pisemnej ze wskazaniem, na jakich polach eksploatacji nabywca będzie korzystać z utworu oraz w jakim zakresie terytorialnym i zakres ochrony praw autorskich wynikający z norm prawnych zawartych w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, obejmuje bezpośrednio prawa twórców – projektantów do utworów. A zatem w kwestii praw autorskich w odniesieniu do projektu, należy wskazać, iż podmiotem praw autorskich jest projektant będący twórcą dzieła. Natomiast w przypadku stworzenia projektu przez kilka osób, prawo autorskie przysługuje tym osobom współautorstwie projektu, każdy ze współtwórców może indywidualnie wykonywać prawa autorskie do swojej części utworu. Do określenia współtwórstwa autorskich praw majątkowych zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 9 ust. 5 Prawa autorskiego). Z kolei w sytuacji, kiedy współtwórca chce rozpowszechnić gotowy projekt, powinien uzyskać zgodę pozostałych twórców. Tak samo jest w przypadku realizowania niektórych uprawnień osobistych, takich jak prawo do decydowania o pierwszym publicznym udostępnieniu projektu czy też prawo do nienaruszalności treści i formy orzecznicza stoi na stanowisku, iż mimo techniczne opracowania i rozwiązania przyjęte w projekcie, same w sobie nie są utworami, to jednak sama dokumentacja projektowa może posiadać indywidualny i niepowtarzalny charakter z racji twórczego wkładu pracy projektantów i jako taka może zostać uznana za utwór podlegający literalnego brzmienia art. 16 pkt 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynika sens uprawnienia do nadzoru autorskiego, bowiem można wysnuć upoważnienie kontrolne projektanta, aby stworzony projekt był wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zamierzeniami twórcy. Ten przywilej umożliwia to, że autor projektu posiada kompetencje do decydowania, jaką ostatecznie treść będzie zawierał projekt. Powołanie się projektanta na przedstawione prawa pozwala sprzeciwiać się każdej zmianie wprowadzanej do projektu, która nie została przewidziana przez autora, czy zmianie pozostającej w sprzeczności wobec jego kolei, aby mogło dojść do przejścia autorskich praw majątkowych do utworu, który został stworzony w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych ze stosunku pracy, z twórcy – pracownika na pracodawcę, wówczas musi dojść do przekazania gotowego utworu przez jego twórcę i przyjęcia go przez pracodawcę. Istotne jest to, że umowa o pracę nie może zawierać innych postanowień niż wymienione w ustawie, przy czym prawa majątkowe przechodzą tylko w takim zakresie, jaki wynika z celu umowy o pracę oraz zgodnego zamiaru stron. Warto podkreślić, że pracodawca nabywa tylko autorskie prawa majątkowe do utworu pracowniczego, albowiem autorskie prawa osobiste z uwagi na tą, że są niezbywalne i nieprzenoszalne, pozostają przy z art. 61 omawianej ustawy: jeżeli umowa nie stanowi inaczej, nabycie od twórcy egzemplarza projektu architektonicznego lub architektoniczno-urbanistycznego obejmuje prawo zastosowania go tylko do jednej budowy. Treść tego przepisu wskazuje na to, że jeżeli w umowie nie będzie uregulowań w tym zakresie, wówczas umowa o przeniesienie majątkowych praw autorskich bądź umowa licencyjna przenosi na nabywcę uprawnienie do jednokrotnego wzniesienia obiektu budowlanego realizowanego na podstawie nabytego egzemplarza projektu. Natomiast każde kolejne wykorzystanie nabytego egzemplarza projektu zobowiązuje zawarcia z jego autorem nowej umowy, pozwalającej nabywcy do kolejnej już wcześniej zostało wspomniane, podmiotem praw autorskich może być wyłącznie konkretna osoba fizyczna. Jednakże, warto mieć na uwadze, iż spółka może być podmiotem praw autorskich majątkowych do utworów, które zostały stworzone przez pracownika w oparciu o umowę o pracę, jeżeli w tej umowie został wskazany twórczy charakter pracy. Należy jednak pamiętać, żeby uregulować wszelkie kwestie praw autorskich ze spółką za pomocą zawartych umów i stosownych doktrynie przyjmuje się, że oceniając zdatność do ochrony konkretnego projektu za każdym razem należy zweryfikować, czy poza technicznie zorientowanym rozwiązaniem istnieje element estetyczny projektu mający cechę indywidualnej twórczości. Prawo autorskie nie określa jednoznacznie czy projekt budowlany jest utworem, czy też nie, ale pamiętajmy, że jest to katalog otwarty, a więc każdorazowo ta kwestia powinna być rozpatrywana indywidualnie. Zazwyczaj, większość projektów budowlanych będzie objęta ochroną z kategorii: Prawa autorskie
ClVwEX. kko47xrqre.pages.dev/44kko47xrqre.pages.dev/6kko47xrqre.pages.dev/66kko47xrqre.pages.dev/33kko47xrqre.pages.dev/12kko47xrqre.pages.dev/47kko47xrqre.pages.dev/72kko47xrqre.pages.dev/11
umowa o pracę z aktorem